jueves, 24 de noviembre de 2011

 BANDEREN JATORRIA

 Egipziarrek asmatu zuten lehenengo bandera, Egipziarrek egin zuten gerra baten edo Egipziarrek egin zuten batzar baten sortu zela bandera esaten dute.



IKURRIÑA

Ikurriña, Euskal Herriko ikur nagusiena da. Gorriz, berdez eta zuriz osatuta. Luis Aranak, Sabino Aranaren anaiak marraztu zuen ikurriña 1894.urtean.

Gaur egun EAEko ikurriña ofiziala da.

ESANAHIA:    

Hiru osagai ditu:

  • Kolore gorria: Bizkaitarr irudikatzen gaitu, historian kolore gorria bizkaiako kolore moduan hartu delako.
  • Kolore berdea: Gernikako arbolarekin zer ikusia duela esaten dute batzuk eta beste batzuk Padurako borrokarekin, San Andres gurutzearekin.
  •  Kolore zuria: Jainkoari egiten dio erreferentzia nagusiena, eta baita ere Gernikako Arbolaren atzekaldean dagoen gurutze zuriari.

IKURRIÑAREN HISTORIA:

Sabino Aranak sortu zuen ikurriña, lehenengoz Bizkaiarentzat  bakarrik izan zen, baina geroago Euskal Herri osoarentzat ezarri zen. Sabino Aranak, horrekin ez zegoen guztiz ados, orduan, Luis Aranak ( Sabinoren anaia ), zazpi bandera irudikatu zituen, Euskal Herriarentzat bat eta besteak probintzia bakoitzeko, hau da, Bizkaia, Araba, Gipuzkoa, Nafarroa, Zuberoa eta Lapurdi.

Francok 1939.urtean ikurriña legez kanpo utzi zuen, hegoaldean diktaduraren menpe egon zen, baina Ipar Euskal Herrian arazorik gabe erabiltzen zen.


GAUR EGUNGO EGOERA:


Ikurriña Euskal Herri osoaren ikurra da. Balio handia du politika eta kulturaren aldetik. Eusko abertsaleek errebindikazio asmoarekin erabiltzen dute askotan.

  • EAE: Euskal Autonomia Erkidegoan ikurriña ofiziala da.
  • Ipar Euskal Herria: Kulturaren adierazpidea da ikurriña. Ikurriñaren erabilera ez dago legez araututa, ez dauka ofizialtasuna. 
  • Nafarroako Foru Erkidegoa: Izaera politiko argia du. Euskal kultura eta abertzaletasunari oso lotuta dago. 




IRLANDAKO BANDERA

Irlanda Errepublikako bandera da. Hiru kolorez osatuta: berdea, zuria eta naranja.Naranjak, protestanteei egiten die erreferentzia, berdea, katolikoei eta zuria, bakea errepresentatzen du.

Batzuk esaten dute jendearekin zer ikusia duela, hau da, azalaren kolorea, ilearen kolorea eta begien kolorea.


 HISTORIA:


1848. urtean sortu zen, `Joven Irlanda´ko iraultzan sortua. Bandera hau, jende katolikoei (kolore berdea) eta jende protestanteei (kolore naranja). Eta kolore zuria Irlandako islen bakea adierazten du.



MEXIKOKO BANDERA

Mexikoko bandera 1968ko irailaren 16an sortu zen. Hiru koloreko hiri zutabe daude. Berdea, zuria eta gorria. Banderaren erdian mexikoko armarria dauka. Kolore hauek arrazoi batzut dituzte: Gorria: maitasuna eta alaitasuna adierazten du, zuria: bakea irudikatzen du eta berdea natura eta mendiak adierazten ditu.


Bandera hau mexikoko independentziaren gerran espainiaren kontran diseñatua izan zen,
Bandera hau mexikoko laugarren bandera da, Gustavo Diaz Ordazek imposatu zuen eta Francisco Eppens Helguera diseñatutakoa da.

martes, 22 de noviembre de 2011

DOPING-A KIROLEATAN

DOPING-A KIROLETAN


Gehien kezkatzen nauen gaia, txirrindularitzan egiten diren hainbesteko doping probak, eta beste kiroletan egiten ez diren probak da.
Doping-a kiroletan, txirrindularitzan bereiziki.
1.kausa: Norberak pentsatzen duenean ezin duela gehiago.
  • Argudioa: Zaharrak direlako edo ez dutelako maila egokia.

2.kausa: Denek nahi dutela hoberenak izan, hor dagoen lehia.
  • Argudioa: Pixkanaka hoberenen artean sartzeko, eta ekipoarekin daukan kontratua berrizteko.

1.soluziobidea: Doping-aren aurkako kontrolak kirolari guztiei
  • Argudioa: Txirrindularitzan, futbolean baino doping-aren aurkako kontrol gehiago egiten direlako, eta ez dago ondo futbolariak ere dopatzea, baina ez izatea horren berri.

2.soluziobidea: Probak ez hainbeste gogortzea
  • Kirolariak beti doaz mugara eta batzuk ez daukatenez nibela profesionaletan egoteko, dopatzen dira.

Doping-a kirolaren barruan "normala" dela esan daiteke. Nork ez al du entzun inoiz positiboa eman duela doping-aren aurkako probaren baten? Doping-a asko entzuten da, askotan txirrindularitzan. Baina txirrindularitzan entzuten da gehien proba asko egiten direlako, eta beste kiroletan ez direlako hainbeste proba egiten. Beste kiroletan doping-aren aurkako proba gehiago egin beharko ziren, mundua konturatzeko ez dela bakarrik txirrindularitzan positiboa ematen.
Doping-aren  arrazoirik ohikoenak, kirolariak daukan konfiantza guztia galtzen duenean,  ezin duela gehiago, eta batez ere, denetatik hoberenak izan behar direlako  hasten dira doping-aren munduan sartzen. Txirrindularitzan proba asko egiten dira doping-aren aurka, eta beste kiroletan ordea, ez dira ia egiten. Horregatik  askotan entzuten dugu txirrindulari baten positiboa eman duela. Baina adibiez,  Alberto Contadorren positiboak, polemika asko sortu duen dopajea: Alberto Contadorrek, 00 000 000 000 05 gramo mililitrorengatik eman zuen positibo, eta horrek polemika itzela sortu zuen mundu guztian. Eta orain dela gutxi, 298 futbolariri egin zitzaien proba, eta 109 futboleko jolakarik eman zuten positiboa Contadorren arazo berdinagatik, klenbuterola, eta zer? Nortzuk dakite albiste horri buruz?. Esan nahi dudana da, txirrindulari batek positibo ematen duenean, garrantzi askoz gehiago ematen zaiola, eta futbolari batek positibo ematen badu ez zaiola garrantzirik ematen.
Konponbidea doping-a uzten joateko, kontrol gehiago jartzea da, txirrindularitzan bezala, kirol guztietan kontrol berdinak jartzea. Eta kirolariek jakin dezaten, positibo ematen badute, neurri zehatzakoak ezarriko direla, adibidez, zenbateko positiboaren arabera, urte gehiagoko edo urte gutxiagoko zigorra. Beste konponbide bat, esfortzu askoko probak, ez jartzea gogorregiak, horrek ere ekar dezakelako dopajea, adibidez 90 minutu egotea denbora guztian korrika egiten, edo 210 km-ko etapa bat izan beharrean 110 km-ko etapa bat jartzea.
Horren ondorioa, doping-aren gehiago jartzean, txirrindulariak naiz beste edozein kiroletako parte hartzaileak, ez dute hain argi ikusiko dopatzearena, errezago arrapatu ko zaielako. Eta proben gogortasuna murrizteak ere doping-a usteko modu egokia da,  bakoitzak duen muga ez gainditzeko eta ez behar izateko dopatzeko aukera hori.

jueves, 17 de noviembre de 2011

BIZIKLETA

BIZIKLETAREN HISTORIA ETA GARAPENA

1816 an Erregearen seme aleman batek lehen bizikletaren diseinua egin zuen. Bi gurpil eta direkzio batekin. Hau draisiana deitu zuen (bere egileari omenez)

1839an eskoziako errementari bat Kirkpatrick Macmillan palankak eta pedalak gehitu zituen. Berrizkuntza hau txirrindulariari ahalbidetu egin zion lurra ikutu gabe bizikleta bultzatzea.

1861an Ernest Michaux egin zuena da daisiana baten pedalak bizikletaren aurreko errobedari ezarri zion. Baina arazo bat zeukan, oreka mantentzea oso zaila zen pedal horiekin.

1869an Bretainia Handian gurpilean neumatiko berriak ezarriz, eta aurreko errubeda handiagoa jarriz bizikleta moderno modura panteatu zen.

1887an Thomas Stevens bizikletaz, munduari itzulia eman zion.

1889an ofizialki txirrindulari lehiaketak hasi ziren.

1903an lehenengo `Tour de France´ lehiatu zen. Guztira 2428 kilometroko ibilbidea eginez.

1909an lehenengo `Giro de Italia´ lehiatu zen eta pixka bat aurrerago `Vuelta Ciclista a España´ 1935an.

1960. eta 1970. urteetan, atmosferaren kutsaketaren ondorioz, bizikletaren interesa piztu zen.

1970an mendiko bizikleta erabiltzen hasi zen.

1987an lehenengo aurreko suspensioa ezarri zuen Trek marka komertziala.

John Howard da munduko txirrindularirik azkarrena ezarri zitzaion, 245,08 km/h abiadura hartuz

Aktualitatean 800 milloi bizikleta daude kantitate hori bikoiztu egiten du kotxearen zenbakia.


BIZIKLETEN ITXURAK ETA MOTAK

Txirrindularitzan, karretera, MTB, ziklokross, pista...bizikleten itxura nahiko desberdinak dira.
Karretera, ziklokross eta pista, nahiko antzekoak, baina MTB eta horrelakoak itxura guztiz aldatzen da.


Hemen ikusi dezakezuen bezela: 
 

    Ziklokrosseko bizikleta:

     Karreterako bizikleta:

             MTB bizikleta:


            Pistako bizikleta:













Ikusi duzuenez, karretera, ziklokross eta pistako bizikleten desberdintasunak hauek dira:

Ziklokrossean, karreteran baino errobeda lodiagoak erabiltzen dira, hau da, kubierta desberdinekin. Baina ez da hori bakarrik beraien desberdintasuna, frenoak ere desberdinak ditu.
Pistan, aldiz, karretera eta ziklokrosseko baino desberdintasun handiagoa du, ez dauka manetarik (frenatzeko eta aldatzeko erabiltzen dena), pistako bizikletak, bakarrik ditu piñoi eta plater bat, karreteran ordea, piñoi ugari (10 normalean) eta 2 plater erabiltzen dira.


BIZIKLETA KARRERAK

Karreteran:

Karreterako txirrindularitzan, ospe gehien duten lasterketak, `Tour de France´, `Vuelta a España´ eta `Giro de Italia´ dira.

Vuelta Ciclista España 2011: 



Badaude beste zenbait klasika garrantzitsuak direnak, adibidez: Dauphiné Libéré, Paris Roubaix, eta nola ez, munduko txapelketak.

Parix Roubaix:


Munduko txapelketa 2011:


Badago gure herrian, Amorebieta-Etxano, `Sociedad Ciclista Amorebieta´ren prestakuntzari esker egiten dena, `Klasika primavera Amorebieta´ izenekoa.

Klasika Amorebieta 2011:



MOUNTAIN BIKE (MTB):

MTBan, hemendik hurbilen gelditzen zaizkigun lasterketak eta garrantzitsuenak direnak,`Open de Euskadi´ eta `Open de España´ dira.
Gure artean mountain bikeko txirrindularirik garrantzitsuena Iñaki Lejarreta da. Junior mailan munduko txapelketa irabazi zuena. Horain Espainiako hoberenetariakoa Jose Antonio Hermida da, lengo urtean Munduko txapelduna bilakatu zena.

                      
 


                    












Ziklokrossean:

Ziklokrossean, ospe gehien duten lasterketak, Belgikatik izaten dira. Baina badago Igorren egiten den lasterketa oso garrantzitsua, `Copa del Mundo´, txirrindulari onenak elkartzen dira bertan. Gure artean, badaukagu ziklokrosseko txirrindulari ohia, Egoitz Murgoitio.






martes, 8 de noviembre de 2011

NEIL ARMSTRONG

BIOGRAFIA:

Lehenengo urteak:

Bi urtetatik nahi izan zuen Armstrong-ek  hegan egitea. Sei urte zituela, interesa areagotu zitzaion, aireplano batean bere lehenengo buelta eman zuenean.

Hamabost urte zituelarik aireportu baten hasi zen hegan egiteko ikastaro bat. Hamasei urterekin, gidatzeko baimena gainditu zuen.

Bigarren hezkuntzan graduatu zenean, Ingeniaritza aeronautikoa ikasten hasi zen. 1949an hegazkin pilotu egin zen, bertan 78 misiotan hegan eginez.

NASA-n

  Itsas Armadan behar adinako esperientzia bildutakoan, Armstong Nazio Aholku Batzordean sartu zen.
1950eko hamarkadan abiada handiko aireontzi askotan ikerketa pilotu aritu zen. Hemen X-15 a frogatu zuen, hau, 6300 km/h iristen da.
 Armstongek 1962an lortu zuen astronauta izateko bere plaza.
Texaseko El Lago hirian egin zuen entrenamendu oso gogorrak. Bere helburua ilargira lehenengo aldiz elstea izan da, eta horreri, tinko eusten zion.
Armstrong apollo WI.ean ilargira pilotu batekin egindako lehenengo misioan, komandante joan zen eta ilargiratu eta oina haren azalaren gainean jarri zuen.

ITZULERA
Lurrera itzuli bezain laster hiru astronautek omenaldi bat jaso zuten. Armstrongek Askatasunaren domina jaso zzuen, Estatu Batuetako zibil bati eskaintzen zaion saririk garrantzitsuena.
1970eko  hamarkadan, Armstrong  NASAren Bulego Nagusietako Aeronautikarako administratzaile-orde lagun izendatu zuten washingtonen.

NASAtik at
1971an Nasatik alde egin eta gero, cincinnatiko Unibertsitatean ingeniaritza aeroespazialeko irakasle hasi zen, 1979ra arte.